Lysbeth Beels, 1 november 2017
Hoe vaak praten we over zin in werk? Heb je zin om weer te beginnen , bijvoorbeeld bij de start van een nieuwe week of na een vakantie. Wat doe jij? Bij kennismakingsgesprekken tussen mensen. Heb je het naar je zin op je werk? Vind je het leuk? Ben je blij met wat je doet?
Vaak is het antwoord dan mm, gaat wel, niet echt (na een vakantie), of ja, redelijk (heb je het naar je zin), of ja hoor, of nee, niet echt. En dan? Vragen we nog door naar wat iemand leuk vindt aan zijn of haar werk, of waar het hem wringt, wat maakt dat hij/zij het niet echt naar zijn zin heeft? En tonen we begrip voor de situatie en beleving van de ander? Misschien gaat het gesprek nog even verder, en worden evt suggesties of alternatieven voor de huidige gang van zaken besproken. Maar vaak is dat al een uitzondering.
Soms gaat het anders, en komen mensen speciaal voor dit onderwerp bij elkaar. Bv op een ochtend bij Werkwiel in Wageningen, waar je elke dinsdagmorgen terecht kunt om met elkaar bezig te zijn over thema’s ivm werk (zoeken, vinden, wel/niet, wat, hoe, en allerlei kwesties die ermee te maken hebben). Op één van zulke ochtenden hebben de aanwezigen zich actief met elkaar verdiept in het onderwerp Zin in Werk. Deze keer niet door er ‘los’ over te praten, maar aan de hand van het Zin in Werk spel. Dit spel is gebaseerd op het gedachtengoed van René Gude, filosoof en voormalig denker des Vaderlands. René Gude heeft aan het begrip ‘zin’ in verband met werk 4 aspecten onderscheiden, die elk hun invloed hebben op iemands zin in werk. Het gaat om Z 1 – zinnelijkheid, Z2 – zintuiglijkheid, Z3 – zinrijkheid, Z4 – zinvolheid. In een spel met kaarten zijn deze Z- en uitgewerkt in verhalen, voorbeelden, vragen, waarmee mensen zichzelf en anderen kunnen uitdagen, stimuleren, en in gesprek kunnen komen over deze aspecten van hun werk. Wat bleek?
Mensen hebben deze vorm van interactie rondom de 4 Z- en als zinvol en inspirerend ervaren. De interactie tussen betrokken mensen gaf meerwaarde aan de eigen ervaring, die bevraagd werd en door reacties van anderen in een ander perspectief geplaatst. Knelpunten, vicieuze eigen denkcirkels, blinde vlekken, disfunctionele automatismen werden helder, en nieuwe mogelijkheden ontstonden, zowel als ideeën als in praktische zin. Wederom werd duidelijk dat en hoe mensen aanvullend en inspirerend voor elkaar kunnen zijn. De wens ontstond om vaker een dergelijke uitwisseling met elkaar te hebben.
Ook bleek dat het vruchtbaar kan zijn om aan een breed begrip als ‘zin’ verschillende aspecten te onderscheiden. Waarom? Om gerichter te kunnen bepalen waar het hem wringt als iemands zin in werk te wensen overlaat. Om meer bewustzijn over de kwestie op te doen. En ook om verschillende aanvliegroutes te hebben om alternatieven uit te proberen. Wie kent niet de discussie over andere koffie op het werk? Hoeveel uren worden daar niet aan besteed in gesprek? Heeft dat zin? Hoeveel zin, en op welke manier? Hoe zit het met de invloed van het de ruimte waar we werken. Welke kleuren heb je om je heen, wat hangt er aan de muur? Wat hoor je? Hoe helder kun je nadenken en verwoorden wat je doet en wat de rol van jouw werk is in het grotere verband waarin je bezig bent? Hoe communiceer je dat naar anderen? Is wat je doet ook verbonden met doelen waar je als mens achter staat, of zit daar spanning tussen? Hoe ga je daarmee om? Hoe belangrijk is het voor je? Wat is voor jou belangrijk om zin in je werk te (blijven) ervaren, liefst zoveel zin dat je je er ook echt goed bij en over voelt?
De ervaring om via de 4 Z- en van René Gude onderzoek te doen naar Zin in Werk voor individuele mensen, en voor teams of organisaties als geheel, laat zien dat hij met dit onderscheid een heel zinnige bijdrage heeft geleverd aan het denken over Zin in Werk, en in het gesprek hierover.
Wil je meer weten over mogelijkheden om met genoemde thema’s bezig te zijn, neem dan contact op met het netwerk Zin in Werk, via de mail, of bel één van de coaches. We zijn je graag van dienst als het gaat om zin in werk.